Σύμφωνα με το Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας, το 1996 ολοκληρώθηκε η μελέτη ανάπτυξης του Εθνικού Συστήματος VTMIS για τη δημιουργία κέντρων VTS που καλύπτουν ολόκληρο τον Ελληνικό θαλάσσιο χώρο. Με βάση τη μελέτη, το Νοέμβριο του 1998 προκηρύχθηκε διεθνής μειοδοτικός διαγωνισμός για την υλοποίηση της πρώτης φάσης του Εθνικού VTMIS. Στις αρχές του 2000, η πρώτη φάση του έργου ανατέθηκε στην ελληνική εταιρία τηλεπικοινωνιών και συστημάτων πληροφορικής, INTRACOM.
Ο εκσυγχρονισμός της χώρας και η διασφάλιση των θαλασσίων συνόρων, αναδεικνύουν τη λήψη μέτρων ασφαλείας στις θαλάσσιες μεταφορές και τα λιμάνια ως θέμα ύψιστης προτεραιότητας. Το Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας (ΥΕΝ) έχει καταστρώσει πρωτοποριακά σχέδια για την ασφάλεια των λιμένων και των θαλασσίων οδών.
Στην πλήρη λειτουργία του το Εθνικό Σύστημα VTMIS αναμένεται ότι θα εξασφαλίσει και θα θωρακίσει πλήρως τα εκτεταμένα θαλάσσια σύνορα της χώρας και θα διασφαλίσει την ασφάλεια των πλοίων και της ανθρώπινης ζωής στη θάλασσα.
Το Εθνικό Σύστημα Διαχείρισης Ναυσιπλοΐας, την πρώτη φάση του οποίου έχει εγκαταστήσει η INTRACOM για λογαριασμό του Υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας, έχει ως σκοπό τη βελτίωση στην ασφάλεια και την αποδοτικότητα του θαλάσσιου εμπορίου και της ναυσιπλοΐας, καθώς και την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος (VTS).
Οι προσπάθειες της διευρυμένης πλέον ΕΕ να ενισχύσει το ρόλο του θαλάσσιου εμπορίου συνδέονται άμεσα με την ανάγκη ύπαρξης ενός τέτοιου συστήματος, το οποίο θα προστατεύει και θα διαφυλάσσει τα νοτιοανατολικά της σύνορα. Η γεωγραφική τοπολογία της Ελλάδας χαρακτηρίζεται ως «ευαίσθητη» περιοχή, αφού διαθέτει μια ακτογραμμή 16.000 χλμ., 3.000 νησιά και πυκνή θαλάσσια κίνηση τόσο τοπική όσο και διεθνή. Η εγκατάσταση των κέντρων VTS σε χώρους των οικείων Λιμενικών Αρχών της χώρας, για να επιβλέπουν την εφαρμογή των κανονισμών διαχείρισης θαλάσσιας κυκλοφορίας, είχε βασικό στόχο την αυξημένη ασφάλεια στη ναυσιπλοΐα και στα λιμάνια.
Το κέντρο VTMIS έχει επιτελικό ρόλο και αποτελεί πολύτιμο εργαλείο για την ανάλυση των κυκλοφοριακών δεδομένων και το στρατηγικό σχεδιασμό. Παράλληλα, αποτελεί τον κύριο συνομιλητή με άλλα ομότιμα κέντρα που αναπτύσσονται στις χώρες της ΕΕ ή τα εθνικά κέντρα λήψης / διαβίβασης πληροφοριών.
Σύμφωνα με την εταιρεία Intracom, η πρώτη φάση του Εθνικού συστήματος VTMIS καλύπτει την ευρύτερη θαλάσσια περιοχή του Πειραιά, καθώς και επιλεγμένες περιοχές του Ιονίου πελάγους. Το κεντρικό σύστημα VTMIS βρίσκεται στο κτίριο του Υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας και συνδέεται με όλα τα κέντρα VTS. Στα πλαίσιο της πρώτης φάσης, πέντε σκάφη του Λιμενικού Σώματος εξοπλίστηκαν με κατάλληλα συστήματα για την αυτόματη μεταφορά εικόνας θαλάσσιας κυκλοφορίας από το κέντρο VTMIS προς αυτά και αντίστροφα.
Τέλος, επτά περιφερειακά Κεντρικά Λιμεναρχεία της χώρας λαμβάνουν πληροφορίες κίνησης πλοίων από το VTMIS και έχουν τη δυνατότητα εισαγωγής αντίστοιχων στοιχείων αρμοδιότητάς τους.
Η επιτυχής ολοκλήρωση της πρώτης φάσης του Εθνικού VTMIS οδήγησε το Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας στη σχεδίαση και επέκταση του συστήματος, ώστε να καλύπτεται η εποπτεία του συνόλου των ανατολικών και νοτίων θαλάσσιων συνόρων της χώρας. Με τον τρόπο αυτό θα διασφαλιστούν πλήρως τα εκτεταμένα θαλάσσια σύνορα της χώρας, παρέχοντας ασφάλεια στα πλοία και προστατεύοντας την ανθρώπινη ζωή στη θάλασσα.
Με το VTMIS το Υπουργείο διασφάλισε σε μεγάλο βαθμό τις εκτεταμένες θαλάσσιες οδούς, παρέχοντας ασφάλεια στα πλοία και προστατεύοντας την ανθρώπινη ζωή στη θάλασσα.
Αξιοσημείωτη βελτίωση παρατηρείται, επίσης, στην ανάπτυξη και την ποιότητα ζωής των παραμεθόριων νησιών, συμβάλλοντας στην αποτροπή παρανόμων ενεργειών (π.χ. λαθρεμπορίου, λαθρομετανάστευσης κλπ.).
Ιδιαίτερη σημασία για τη χώρα μας έχει, επίσης, το γεγονός ότι το VTMIS συνέβαλε ενεργά στην ασφαλή διεξαγωγή των θαλασσίων μεταφορών κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων, σε συνθήκες ιδιαιτέρως δύσκολες και απαιτητικές.
Το κεντρικό σύστημα VTMIS βρίσκεται στο κτίριο του Υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας και συνδέεται με τα κέντρα VTS. Κάθε κέντρο VTS επεξεργάζεται όλα τα στοιχεία κυκλοφορίας πλοίων της περιοχής ευθύνης του που συλλέγονται από τους κατά τόπους σταθμούς αισθητήρων.
Τα χαρακτηριστικά του Εθνικού Πληροφοριακού Συστήματος Διαχείρισης Κυκλοφορίας Πλοίων είναι:
- Εναρμόνιση με πρότυπα Διεθνών Οργανισμών (IMO, IALA, IEC, ITU).
- Δυνατότητα διάχυσης πληροφοριών σε τρίτα ενδιαφερόμενα μέρη (Ναυτιλιακά
πρακτορεία, Πλοηγικές Υπηρεσίες, Τελωνεία, Οργανισμοί Λιμένων, κλπ)
- Απεικόνιση όλων των δεδομένων που προέρχονται από διαφορετικούς
αισθητήρες σε ενοποιημένο περιβάλλον εργασίας.
- Τηλεχειριζόμενη διάγνωση και έλεγχος απομακρυσμένων συσκευών των
σταθμών αισθητήρων.
- Κατανεμημένη και συγχρονισμένη επεξεργασία πληροφοριών.
- Υψηλή αξιοπιστία και διαθεσιμότητα.
- Σημαντική εγχώρια προστιθέμενη αξία.
- Ανοικτή αρχιτεκτονική.
Σύμφωνα με το ΥΕΝ, το Εθνικό Σύστημα VTMIS, στην πλήρη λειτουργία του, αναμένεται ότι θα εξασφαλίσει και θα θωρακίσει πλήρως τα εκτεταμένα θαλάσσια σύνορα της χώρας και θα διασφαλίσει την ασφάλεια των πλοίων και της ανθρώπινης ζωής στη θάλασσα.
Το Εθνικό Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου Θαλάσσιας Κυκλοφορίας είναι τοποθετημένο στο κτίριο του αρχηγείου του Λ.Σ. στον Πειραιά και λειτουργεί καθ' όλη τη διάρκεια του 24ώρου, ενώ οι χειριστές του είναι έμπειροι αξιωματικοί του Λ.Σ. που στην πλειονότητά τους προέρχονται από τις τάξεις του Εμπορικού Ναυτικού, έτσι ώστε να μην τους «ξεφεύγει» καμιά ύποπτη κίνηση ή «μανούβρα» οποιουδήποτε εμπορικού πλοίου που πλέει στις ελληνικές θάλασσες.
Το παραπάνω σύστημα καλύπτει σήμερα την ευρύτερη θαλάσσια περιοχή του Πειραιά, καθώς και τμήμα του Ιονίου Πελάγους (στενά Κέρκυρας-Ηγουμενίτσας, θαλάσσια περιοχή Πατραϊκού κόλπου και Ρίο-Αντίρριο) και αποτελείται από τοπικά κέντρα ελέγχου VTS καθώς και από απομακρυσμένους ανεπάνδρωτους σταθμούς αισθητήρων, (περιλαμβάνουν radar επιτήρησης, μετεωρολογικούς αισθητήρες, κάμερες ημέρας/νύχτας, ραδιογωνιόμετρα κλπ.).
Τα VTS που έχουν αναπτυχθεί στα λιμάνια του Πειραιά, Πάτρας, Ηγουμενίτσας και Κέρκυρας συνδέονται με το Εθνικό κέντρο VTMIS που βρίσκεται στον Πειραιά το οποίο μπορεί να ελέγχει τα κατά τόπους κέντρα. Οι διασυνδέσεις των απομακρυσμένων ανεπάνδρωτων σταθμών αισθητήρων με τα κατά τόπους κέντρα VTS γίνεται μέσω μικροκομματικών ζεύξεων και των κέντρων VTS με το κέντρο VTMIS μέσω του δικτύου δεδομένων του ΟΤΕ ΑΕ.
Το κεντρικό σύστημα που είχε εγκατασταθεί από την Intracom λαμβάνει συνεχώς πληροφορίες από τα κατά τόπους VTS , τις οποίες αφού τις επεξεργαστεί στη συνέχεια τις διανέμει σε όλους τους ενδιαφερομένους, ενώ παράλληλα σε περίπτωση ύποπτου εντοπισμού ειδοποιεί και τα άλλα ομότιμα κέντρα των ευρωπαϊκών χωρών, έτσι ώστε το πλοίο που διέπραξε κάποια παράβαση και δεν στάθηκε δυνατόν να ελεγχθεί από τα σκάφη του Λ.Σ., καθώς η ρότα του το οδήγησε στα διεθνή ύδατα, να υποστεί τον επιβαλλόμενο έλεγχο από τις λιμενικές αρχές του κράτους όπου κατέπλευσε.
